Juridische bruggen in de EU
Grensoverschrijdend uitwisselen van juridische informatie is lastig. Lidstaten hebben hun eigen specifieke wetten en er zijn grote verschillen tussen juridische informatiesystemen in de verschillende landen. Meestal wordt er daarom nog traag en omslachtig met papier gewerkt. Begrijpelijk, maar lastig wanneer je als Nederlandse toerist een geschil hebt met een autoverhuurder in de Algarve.
Informatie-uitwisseling op Europees niveau vereist verregaande samenwerking tussen verschillende nationale rechtsstelsels. Het Europese e-CODEX programma maakt digitale informatie-uitwisseling mogelijk in juridische procedures waarbij overheden, burgers en bedrijven zijn betrokken.
e-CODEX staat voor e-Justice Communication via Online Data Exchange.
Tot dusver heeft e-CODEX zich gericht op informatie-uitwisseling tussen overheidsinstanties en rechtbanken in de lidstaten. Maar zouden ook derde partijen, bijvoorbeeld juridische dienstverleners en andere bedrijven gebruik kunnen maken van de de e-CODEX infrastructuur? Om dat uit te zoeken heeft het Nederlandse ministerie van Justitie en Veiligheid het API for Justice projectdeels gefinancierd door de EU – geïnitieerd.
API staat voor ´Application Programming Interface´ en maakt het mogelijk dat softwareprogramma's onderling kunnen communiceren.
ICTU verzorgt de projectleiding en levert inhoudelijke kennis. Samen met experts uit Nederland, Italië, Oostenrijk, Duitsland en Griekenland worden er drie terreinen onderzocht:
- technische mogelijkheden en beperkingen van een API voor het openen van het e-CODEX-platform
- juridische implicaties van deze API
- de business case: wat zijn interessante toepassingen?
Meer vertrouwen, makkelijker zakendoen
Op het moment dat juridisch verkeer wél makkelijker verloopt, vergroot je daarmee als EU het rechtsvertrouwen van de burger. Die zal eerder een dienst afnemen of een product kopen in het buitenland, omdat hij zich beter beschermd voelt. Daardoor wordt het met name voor het midden- en kleinbedrijf makkelijker om zaken te doen met burgers uit andere lidstaten.
‘Er zijn nu al bedrijfjes die je helpen om op ‘no cure no pay’ basis de schadevergoeding waarop je mogelijkrecht hebt bij een vertraagde vlucht te claimen. Dat doen ze gebruiksvriendelijk en goedkoop. Door de e-CODEX infrastructuur voor derden te openen zouden we deze creativiteit van ondernemers kunnen gebruiken om het makkelijker te maken voor burgers om hun recht te halen in grensoverschrijdende juridische procedures’, aldus Tim Berkelaar, projectleider API for Justice.
Maar er zijn allerlei haken en ogen aan dat openen van de e-CODEX infrastructuur. Kun je straks garanderen dat een aangesloten partij ook echt is wie hij beweert te zijn? Wie is er straks aansprakelijk als het systeem niet snel genoeg werkt of onvolledig is; de EU? Ook wordt er in verschillende lidstaten anders aangekeken tegen het koppelen van derde partijen aan een publieke infrastructuur. En hoe moet het technisch eigenlijk precies? In het API for Justice project proberen we deze vragen helder te krijgen en er een antwoord op te geven.
Leerzaam traject
Voor ICTU en het ministerie van Justitie en Veiligheid is API for Justice een heel leerzaam traject. Dankzij de samenwerking met andere Europese experts breiden we ons internationale netwerk uit. Dat is nuttig. Niet alleen voor de kennisuitwisseling, maar er ontstaat zo ook een vruchtbare basis voor volgende europese projecten. Eén stap tegelijk: eerst delen we onze API for Justice-bevindingen via een openbaar kennisrapport.
